Enerji kablolarını seçerken bazı kriterleri dikkate almamız gerekir. Eğer iletkenlerin sahip oldukları kriterler önceden bilinirse gerilimin büyüklüğüne ve hattın özelliğine göre iletkenlerin seçilmesi daha doğru olur. Bunlar, kabloların elektroteknik özellikleri, gerilim değerleri, gerilim düşümü, kesit değerleri, kısa devre akımına dayanım ve sıcaklık değerleri olarak belirtilebilir. Bu kriterler aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Kabloların Elektroteknik Özellikleri
Enerji iletim ve dağıtım hatlarında akım, gerilim, güç ve güç kat sayıları gibi büyülükler arasındaki ilişkileri hesaplamaya yarayan ve hatların özelliklerine göre değişen RL-C değerlerine hat sabiteleri denir. Enerji taşıma hatlarının çalışma gerilimlerinin büyüklüğüne göre hat sabitelerinden bazıları çok küçük değerlere düşer. Bu bakımdan bazıları dikkate alınmayabilir.
Direnç
Elektrik enerjisi, iletim ve dağıtım hatlarında gerilim düşümü ve güç kaybının meydana gelmesine sebep olan hat sabitidir. Bu nedenle direncin önemi fazladır. Hatların doğru akım ve alternatif akım dirençleri ayrı ayrı düşünülür. Frekans yükseldikçe bu iki direnç arasındaki fark büyür. Alternatif akımdaki dirence etkin direnç de denir. Kablo iletkenlerinin +20 °C’deki Ro doğru akım dirençleri hesaplama veya ölçüm ile bulunabilir, kablo kataloglarından da iletkenlerin doğru akım dirençleri ilan edilir.
Doğru Akım Direnci:
İletken Boyu = L
İletkenlik Katsayısı = K (Bakır=58,8, Alüminyum=35,5 alınmıştır)
Kesit = S
Ro=L/K * S
Kablo alternatif akım direnci R, çelik zırh ve metal kılıfta oluşan ek kayıplar ve deri (skin effect-frekans yükseldikçe akımın kablo merkezinden uzaklaşarak yüzeye yakın geçişi) ve yakınlık olayı (proximity effect) sebepleri ile daha da büyür. İletken direncinin yükselmesine neden olan bu etkenleri, doğru akım direncine bir ΔR direnci eklenmesi şeklinde kabul edilebilir.
Alternatif akım direnci(Etkin Direnç):
veya
İletkenin ısı derecesinin düşmesiyle direnç azalır.
ÖRNEK:70 mm² kesitli bakır iletkenin 1.000 metresinin direnci.
K (cu)=58,8
Ro=L/K * S Ro=1000/58.8 * 70 Ro=0,243 Ohm. Olarak bulunur.
Aynı kesit ve uzunlukta bir bakır iletken ile alüminyum iletkenin dirençleri arasında R=35,5/58,8=0,6037 gibi orantı vardır.
Örneğin yukarıdaki iletken alüminyum olsaydı hattın direnci 0,243/0,6037=0,403 Ohm olarak bulunurdu.
